Dedemliden Efsaneler

Dedemli Köyünden Efsaneler
SIRTINDAKİ AT NALI İZİ
Anadolu topraklarının her yöresinde öykü, efsane ve ibretlik olayların gerçekleştiği  ve bu efsanelerin ilginç ve kayda değer olması hasebiyle günümüze kadar bir çoğu aktarılarak zihinlerimizde yer edinmiştir. Kasabamız Dedemli’ nin de  gerek yerleşim yeri olarak seçilmesi aşamasında ,gerekse yerleşimi ile beraber bir çok kayda değer ilginç olay yaşantıları olmuştur.Mesela yörenin coğrafi yapısının seçimindeki ilginç olay,yine seçilen mahalin oradaki yaşayan insanların kullanacağı su kaynağının çıkışı efsanesi ve benzeri bir çok ilginç olayın olması…Zira kasabamızın Kurucusu 1112 yıllarında Orta Asya Horasan’dan  Anadolu’ya İlim-İrfan ve Manevi yaraların sarılmasına katkı sağlamak için gelen Seyit bayram veli hazretledir.
…Seyit Bayram Veli Hz.. Anadolu’nun asıl ve ulvi mimarları olan Ahmet Yesevi dervişleri, Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli gibi bu şirin kasabanın kurucusu da Seyyid Bayram-ı Velidir. O dönemin önemli ilim merkezlerinden olan Horasan’dan, Anadolu’ya islamı irşat ve imara açmak için göç etmiştir. Peygamber efendimiz Hz. Muhammet (s.a.v.)’in soyundan olduğu için “Seyyid” unvanını almış, Allah’ın izni ve inayeti ile pek çok kerametlerde bulunduğu için de “Veli” denilmiştir. Böylesine yüce bir soydan gelen velinin zuhur eden kerametleri, aydınlatıcı bilgisi, dertlere manen ve bedenen derman olması, gönüllere serptiği huşu şerbetinin haberi yalçın Toros dağlarını ardı arkasına aşarak dönemin Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat’a kadar ulaşır.
 Bu kısacık öz geçmişi bilgisini sunduğumuz velinin seyrü hayatı içinde gerçekleşen ilginç öykülerden birisi olan “Yetiş Bayram Seydi” öyküsünü paylaşalım…
Seydi Bayram Veli yaşadığı Torosların büyük bir kesiminde asaleti ve manevi duruşu ile bölge civarında yaşayan insanlar tarafından büyük bir saygı-sevgi ve muhabbetle kalplerde yer edinir, bununla beraber onun mana dolu sohbetlerinden istifade, ilim ve irfanından feyz alma adına başka köy ve kasabalardan da onu sıkça ziyarete gelirler…
Seydi Bayram Veli biraz yaşlı olması bundan ve daha ziyade kendisine saygı ve hürmet gereği onu sevip sayan insanlar dedemiz diyerek hitap ederlermiş ve onu ziyarete giderken de dedemi ziyarete veya da dedemin köyüne gideceğim-gidiyorum lafzıyla hareket ederlermiş,
…Zaman içerisinde velimiz yaşlanır ve ağır şekilde hastalanır. Seydi Bayram Velinin hastalandığı çevre köy ve kasabalardan büyük bir üzüntü ile duyulur.ve onu sevenler kimi yaya olarak imkanı olanlar atları ile onu ziyaret için yollara kovulur.böyle bir zaman içinde Alanya ilçemizden bir kişi bir an önce çok sevdiği Seydi Bayram Veliye kavuşmak adına atına binerek erken varmak için Torosların sarp ve hırçın dağları arasındaki patika yollara kovulur,bu daracık yollarda ancak bir tane atlının geçebileceği yapıdadır.bu yoda giderken bir atlı yolcuda karşı istikamete gitmekte olup her ikisi karşı karşıya gelir,karşı karşıya geldikleri yer sarp bir dağın göğsü ve daracık yol,karşıdan gelen yolcu sorar…! “nereye gidiyorsun?” diye yolcu cevap verir… “Seydi Bayram dedemiz hastalanmış,onu ziyarete gidiyorum” der ve geç kalma endişesi ile atına deh diyerek yürür,iki atlı sarp ve daracık yolda yan yana gelince Seydi dedesini ziyarete giden atlının ayağı sarp alana doğru boşa çıkar ve orada atın sarp kayalıklara düşmesinin ölüm tehlikesi ile sonuçlanması muhtemel bir alan ki.ziyaretçi yolcu can havliyle “YETİŞ BAYRAM SEYDİ…!” diye nida eder.o an için bir insan omzu atın uçurum kısmında boşa çıkan ayağının altına set olmuş ve at uçuruma düşmekten kurtulmuş, kişi bu anlık olayın tam anlamıyla idrak bile düşünmeden hızla yola devam eder,kısa zaman içinde Dedem köyüne gelir,ve kişi köyde büyük bir kalabalık insan kitlesi görür,sorar bu kalabalık neden,öğrenir ki Seydi Bayram Veli vefat etmiştir.kişi ziyadesiyle üzülür… Hülasa cenaze defin işlemleri başlar ve merhum veli’nin omuz bölgesinde bir at nalı eziği veya izi şeklinde bir emare görürler, kendi aralarında biraz şaşkın halde hayret içinde bu olayı mırıldanırlar. bu nedir yahu dün bu ezik yoktu sanki bir at nalı izi gibi konuşmalar olur,bu arada Alanya’dan veliyi ziyarete gelen yolcu gelirken yaşadığı korkunç olay aklına gelir ve Velinin sırtındaki ize bakmak ister, velinin yakınları bakmasına izin verirler kişi bakar ve hiddetle irkilerek der ki “bu benim atımın ayak izi” oradakiler şaşkınlık içinde bir anda anlam veremezler,kişiyi delimidir,kimdir diye sorgularlar.Hülasa Seydi Bayram Velinin daha önceleri de birçok kerametlerine şahit olanlar onun eren – ermiş ve Allahın sevgili bir kulu olduğunu kendilerinin de böyle asaletli bir insanın yanında halk olmanın onuru ve sevgisi içinde olup,her daim onun maddi – manevi mirasına saygı içinde kalmaya özen göstermişlerdir,
…Bu anlatılan Efsanenin özündeki Yetiş Bayram Seydi nidası zamanla yerini Yetiş Bayram Günlerim nidası olarak kullanılmış ve halende bir Torosların birçok yerinde kullanılmaktadır.
Bu nidayı kişiler ansızın olağan üstü zorda veya şaşkın kaldıklarında ellerini dizlerine vurarak;”aman Allah’ımmm Yetiş Bayram Günlerim” diye nida veya haykırışta bulunurlar..